چرا کیفیت در زوم اپتیکال، دیجیتال و هیبرید متفاوت است؟

در آموزش عکاسی حرفه ای با دوربین باید با انواع زوم های اپتیکال، دیجیتال و هیبرید آشنایی داشته باشید. در ابتدا بهتر است بدانید که اصطلاح زوم به معنی بزرگ نمایی تصویر نسبت به سوژه می باشد.
شما حتما تا به حال هنگام کار با دوربین های عکاسی از قابلیت زوم یا بزرگنمایی استفاده کرده اید. برای این که متوجه شوید چه عملیاتی در داخل دوربین برای زوم روی یک نقطه توسط پردازنده ها انجام می شود باید در مورد کارایی و روند انواع زوم ها اطلاعات کافی داشته باشید.
در بهترین دوربین های مدرن، زوم دیجیتال نمی تواند کیفیت زوم اپتیکال را داشته باشد. به همین دلیل عکاسان حرفه ای از لنزهای گران قیمت و برش عکس برای افزایش بزرگنمایی تصویر استفاده می کنند.
اگر سابقه ی عکاسی با موبایل داشته باشید حتما متوجه کاهش کیفیت تصویر در زوم دیجیتال شده اید. چنین شرایطی حتی در جدیدترین گوشی های هوشمند و دوربین های عکاسی خانگی هم وجود دارد. 
از سویی دیگر وقتی زوم اپتیکال (با جا به جایی المان های داخل لنز) وارد عمل شود، تغییر چندانی در کیفیت عکس اتفاق نمی افتد. البته نباید فراموش کنیم که فناوری زوم دیجیتال در سال های اخیر بسیار بیشتر از گذشته ارتقا یافته است. در این مقاله به توضیح کامل انواع زوم اپتیکال، زوم دیجیتال و زوم هیبرید می پردازیم.

زوم هیبرید چیست؟

زوم هیبریدی از ترکیب دو نوع زوم اپتیکال و دیجیتال در کنار هم تشکیل شده است که از توانایی این دو زوم به طور همزمان، برای ثبت تصاویر با کیفیت بالا استفاده می شود. در دنیای امروز و با پیشرفت دوربین گوشی های هوشمند برای بزرگنمایی تصاویر، زوم هیبرید که ترکیبی از زوم اپتیکال و دیجیتال است کاربرد بیشتری دارد. زوم هیبریدی در دوربین گوشی ها قابلیت زوم اپتیکال 3 یا 5 برابری را دارد؛ اما اگر هدف زوم بیشتری باشد تصاویر مانند زوم دیجیتال تار و بی کیفیت خواهد بود.
در حال حاضر شرکت های سازنده گوشی های هوشمند برای استفاده از این فناوری، الگوریتم ها و تکنیک های متفاوتی به کار می گیرند؛ اما در کل هدف آن ها بهبود کیفیت تصاویر می باشد. همچنین سازندگان گوشی های هوشمند برای به دست آوردن جزئیات از دوربین های مختلف، سنسورها و فاصله کانونی متفاوت را به طور همزمان به کار می گیرند. 

زوم اپتیکال چیست؟

اصطلاح “زوم” به معنی تغییر بزرگ‌نمایی تصویر نسبت به سوژه، غالبا توسط عکاسان تازه‌کار و آماتور استفاده می‌شود. به همین دلیل دوربین‌های خانگی که لنز غیر قابل تعویض دارند، برای تفهیم میزان بزرگنمایی اپتیکال به مخاطب، عددی با ضریب X را استفاده می‌کنند؛ درحالی‌که چنین اطلاعاتی برای یک عکاس حرفه‌ای گویا نیست.
فرض کنید دوربینی خریده اید که عبارت “3X اپتیکال زوم” روی بدنه و جعبه آن نوشته شده تا به شما نشان دهد از حالت کمترین واید تا بیشترین بزرگ‌نمایی زوم، 3 برابر افزایش اندازه سوژه در کادر تصویر را فراهم می‌کند. جالب‌تر اینکه ممکن است دوربین دیگری با 5X اپتیکال زوم داشته باشیم؛ اما تصویر نهایی به اندازه دوربینی که 3X زوم اپتیکال دارد، فاقد بزرگنمایی باشد. پس مقدار عددی که روی دوربین یا بدنه با X نشان داده می‌شود معمولا جنبه تبلیغاتی دارد.
آنچه منجر به زوم اپتیکال یا بزرگ‌نمایی تصویر می‌شود، عدد فاصله کانونی بر حسب میلی متر است. به بیان ساده وقتی لنزی با عدد فاصله کانونی بالاتر داشته باشیم، تصویر بزرگ‌‌تری از سوژه برای ما فراهم خواهد شد. مثلا لنزهای 16mm و 35mm و 50mm و 85mm و 100mm به ترتیب دارای قابلیت بیشتر برای بزرگنمایی سوژه در تصویر هستند. 
حالا اگر لنزی را در نظر بگیریم که فاصله کانونی متغیر، مثل 18 تا 135 میلی‌متر (18-135mm) داشته باشد، قابلیت زوم 7/5  برابر خواهیم داشت؛ چرا که حاصل تقسیم اعداد 135 و 18، برابر با 7/5  است.
از سویی دیگر اگر لنزی با فاصله کانونی 200 تا 400 میلی‌متر را بررسی کنیم، در ظاهر بزرگ‌نمایی 2 برابر خواهیم داشت اما حتی در حالت واید 200 میلی‌متر بسیار بیشتر از لنز دیگری که فاصله کانونی 135 میلی‌متر دارد، بزرگ‌نمایی سوژه یا اصطلاحا قابلیت زوم فراهم خواهد کرد. پس برای درک درست از میزان بزرگنمایی تصویر باید به اعداد فاصله کانونی توجه کنیم. 

زوم دیجیتال چیست؟

زوم دیجیتال برخلاف زوم اپتیکال بدون استفاده از المان های مکانیکی و در داخل دوربین انجام می شود. برای بزرگ کردن تصویر در زوم دیجیتال از نرم افزار استفاده می شود؛ در صورتی که زوم اپتیکال از طریق فاصله کانونی بزرگنمایی تصویر را انجام می دهد.
روی سنسور دوربین قسمتی از تصویر مورد نظر تشکیل می شود که توسط نرم افزار دوربین برش خورده و پس از پردازش به صورت تصویر زوم و بزرگ تر در مانیتور دوربین نمایش داده می شود. در زوم دیجیتال برای اینکه احساس کنید به سوژه نزدیک هستید، محیط بریده می شود که در این روند کیفیت تصاویر نیز کاهش می یابد. عملکرد زوم دیجیتال شبیه به کراپ کردن تصاویر می باشد. در واقع از تکنیک کراپ برای کاهش اثرات ناشی از لرزش دوربین به جای زوم دیجیتال استفاده می شود.
در مدل های قدیمی و نسخه های آماتور امروزی، زوم دیجیتال باعث افزایش تاثیرپذیری دوربین نسبت به کوچکترین لرزش ها می شود. در چنین شرایطی عکاسان حرفه ای سعی می کنند از سه پایه و تایمر برای عکاسی استفاده کنند تا کاهش کیفیت ناشی از لرزش ها را رفع کنند. 
این تکنیک ها خصوصا زمانی که دوربین با حسگری دارای رزولوشن بالا (بیش از 20 مگاپیکسل) همراه شود نتیجه ای بسیار بهتر از زوم دیجیتال خواهد داشت؛ چرا که تصویر برش خورده در نهایت به یک سوم عکس اصلی تقسیم می شود که باز هم رزولوشن مناسب برای چاپ در اندازه کوچک یا اشتراک گذاری در اینترنت را خواهد داشت.

تفاوت زوم اپتیکال و دیجیتال و هیبرید

زوم دیجیتال، به بزرگ‌ شدن سوژه در کادر دوربین بدون استفاده از جا به ‌جایی عدسی‌های لنز یا دیگر قطعات مکانیکی گفته می‌شود. این فرایند به کمک نرم‌افزار انجام شده و معمولا حالتی شبیه به کراپ (برش تصویر) دارد. به بیان بهتر بخش مرکزی عکس بریده می‌شود و بعد به اندازه رزولوشن اصلی افزایش اندازه پیدا می‌کند. هرچقدر که برنامه‌ نویسی نرم‌ افزاری و پردازنده اصلی دوربین قوی‌ تر باشد، طبیعتا کیفیت خروجی تصویر با زوم دیجیتال نیز بهبود خواهد یافت.
نسل های ابتدایی دوربین های دیجیتال نتیجه بسیار ناخوشایندی از زوم دیجیتالی را تولید می کردند. این مدل ها قبل از فشردن دکمه شاتر توسط عکاس، تصویر نقش بسته روی حسگر را بزرگ می کردند و بعد تصویر خروجی را به کارت حافظه می فرستادند؛ به همین دلیل کیفیت عکس به شدت افت می کرد. 
نسل های جدید دوربین های دیجیتال، حافظه رم بالاتر و پردازنده قوی تری دارند. بنابراین ابتدا عکس بدون زوم دیجیتال گرفته شده و پس از طی کردن فرایند برش و بهبود کیفیت نرم افزاری وارد کارت حافظه خواهند شد. این فناوری اصطلاحا زوم هیبرید نامیده می شود؛ چرا که از بیشترین زوم اپتیکال ممکن و توانایی های نرم افزاری همزمان استفاده می کند.
از مراحل بالا می توان نتیجه گرفت یک عکاس حرفه ای برای ثبت تصویر با بزرگنمایی بیشتر و بدون استفاده از زوم دیجیتال، بهتر است عکس را با نهایت امکانات اپتیکال (بیشترین زوم لنز) ثبت کند؛ بعد با استفاده از نرم افزارهایی مثل فتوشاپ اقدام به کراپ نماید.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی انواع زوم ها و مقایسه ی تفاوت آن ها با هم پرداخته ایم. همچنین با بررسی های انجام شده متوجه شدیم که ترجیحا برای بزرگنمایی و داشتن کیفیت بالای عکس از زوم اپتیکال و هیبرید استفاده کنیم.
تحقیقات نشان می دهد که در سال های آینده زوم های هیبرید و اپتیکال از کیفیت بالاتری برخوردار خواهند شد. شما طرفدار کدام زوم از بین زوم های دیجیتال، اپتیکال و هیبرید هستید؟ لطفا نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.