تاریخچه عکاسی در جهان

در طول زمان بشر توانسته اختراعات و اکتشافات زیادی انجام دهد. شاید بتوان گفت یکی از شگفت انگیزترین این اختراعات دوربین عکاسی بود که تحولی شگرف در زندگی بشر ایجاد کرد. با اختراع اولین دوربین تاریخچه عکاسی نیز از آن لحظه آغاز شد و بشر توانست لحظات و اتفاقات مهم زندگی خود را ثبت کند. البته بشر از همان ابتدا همیشه به دنبال راهی بود تا بتواند اثری از خود بر جای گذارد و برای این کار از نقاشی بر روی دیوار یا حکاکی بر روی سنگ ها استفاده می کرد.
اختراع دوربین و شروع عکاسی نظر بسیاری از افراد به خصوص نقاشان را به خود جلب کرد. پس از آن نقاشان بسیاری بودند که برای ثبت و خلق اثر خود از این هنر استفاده کردند. البته عکاسی در آن دوران به راحتی امروز نبود که بتوان با فشار یک دکمه عکس گرفت و یک تصویر زیبا ثبت کرد. دوربین های امروزی با گذشت زمان تحول عظیمی پیدا کرده اند تا به دوربین های پیشرفته و دیجیتالی تبدیل شوند. بنابراین شاید نگاهی کوتاه به تحول دوربین ها و هنر عکاسی در گذر زمان خالی از لطف نباشد.

اولین دوربین عکاسی در جهان

برعکس خیلی از اختراعات که تنها توسط یک نفر انجام می شود، دوربین عکاسی تنها توسط یک شخص اختراع و کشف نشد؛ بلکه افراد زیادی بودند که در تکمیل این جعبه جادویی نقش داشتند. یونانیان باستان معتقد بودند که بازتاب نور توسط اجسام، باعث دیده شدن آن ها به وسیله چشم می شود. ارسطو، موزی و اقلیدس تلاش کردند تا با تئوری سوراخ سوزنی و اتاق تاریک این ادعا را رد کنند.
اتاق تاریک، یک اتاق بدون پنجره بود که روی یکی از سطوح آن سوراخ ریزی قرار داشت. زمانی که نور از این سوراخ عبور می کرد، تصویری وارونه و البته واضح در سطح مقابل دیده می شد. همین اتاق تاریک منجر به اختراع اولین دوربین و شروع عکاسی شد.
اولین شخصی که از این اتاق تاریک استفاده کرد و آن را به جهان نیز معرفی کرد، ابن میثم بود که بسیاری از افراد این فرد را بنیان گذار هنر عکاسی در جهان می دانند. ابن هیثم در آن زمان از اتاق تاریک برای مشاهده کسوف استفاده کرد. همچنین از این وسیله در آزمایشات خود برای بررسی خواص نور نیز استفاده می کرد. لئوناردو داوینچی در یاداشت های خود از این وسیله به عنوان Camera Obscura نام برد و روزنه ریز موجود در سطح آن را Pine Hole نامید.
این اتاق یا جعبه تاریک نظر خیلی از نقاشان آن دوران را به خود جلب کرد و بسیاری از آن ها برای ثبت دقیق مناظر از این وسیله استفاده کردند. بدین ترتیب نقاشان توانستند آثار خود را با معیارهای واقعی منطبق کنند. چند سال بعد از این اتفاق، ریاضی دانی به نام کاردان با قرار دادن یک عدسی محدب بر روی روزنه این جعبه توانست وضوح تصاویر را افزایش دهد که البته با این وجود، باز هم امکان چاپ تصاویر وجود نداشت.

آغاز صنعت چاپ عکس در عکاسی

بعد از جعبه تاریک و استفاده از عدسی محدب برای ثبت تصاویر، کشف کاغذ حساس به نور از دیگر تحولات بزرگ در صنعت عکاسی بود. این کشف بزرگ همانند دیگر اکتشاف های بزرگ دنیا به صورت اتفاقی توسط شیمی دانی آلمانی به نام یوهان هاینریش شولتسه به وقوع پیوست.
داستان از این قرار است که شولتسه در آزمایشگاه خود بر روی نیترات نقره و آهک کار می کرد. روزی برگی به طور اتفاقی بر روی یکی از کاغذهای آغشته به نیترات افتاد؛ زمانی که شولتسه برگ را از روی کاغذ برداشت متوجه شد که تمام کاغذ به جز بخشی که زیر پوشش برگ قرار داشته سیاه شده است. همین ماجرا باعث ایجاد جرقه در ذهن این شیمی دان شد تا به دنبال کشف مواد حساس به نور برود.
بعد از این اکتشاف، در سال 1819 فردی انگلیسی به نام جان فدریک ویلیام هرشل، ماده دیگری را به نام هیپوسولفیت دو سود کشف کرد که از آن برای تثبیت تصاویر استفاده می شد. علاوه بر ساخت این ماده، این شخص دو اصطلاح نگاتیو و پوزیتیو را نیز وارد دنیای عکاسی کرد که بدین ترتیب انقلابی دیگر در تاریخچه هنر عکاسی به وقوع پیوست.

ثبت اولین عکس در جهان

اولین عکس در جهان در سال 1822 توسط شخصی فرانسوی به نام ژورف نیسه فور نیپس به ثبت رسید که در زمان رونوشت برداری از بین رفت. 4 سال بعد از این اتفاق، همین شخص توانست با استفاده از مواد حساس به نور در جعبه تاریک، عکس دائمی از طبیعت به ثبت برساند. او نام اصطبل و کبوترخانه را برای آن عکس انتخاب کرد. البته این عکس دو مشکل داشت که یکی نوردهی توسط خورشید آن هم به مدت 8 ساعت و دیگری نگاتیوی بودن آن بود. معمولا در آن دوران عکس ها به صورت نگاتیوی ثبت می شدند.

مشهورترین عکاسان جهان

به دنبال پدیدار شدن هنر عکاسی، افراد زیادی بودند که به این هنر روی آوردند اما در اثر برخی فشارها و ناآگاهی مردم آن دوران که این افراد را جادوگر خطاب می کردند از این هنر دست کشیدند. افراد دیگری نیز بودند که با وجود این فشارها و علاقه خود به این هنر نه تنها آن را ادامه دادند؛ بلکه در پیشرفت و گسترش آن نیز بسیار موثر بودند. دو نفر از بانفوذترین افراد در این زمینه عبارتند از:

• آلفرد استیگلیتز: عکاس امریکایی و مروج هنر مدرن
• فلیکس نادار: کاریکاتوریست و روزنامه نگار فرانسوی، پیروی از عکاسی پرتره و به کاربردن نورپردازی مصنوعی

اختراع داگرئوتایپ و کالوتایپ در عکاسی

داگرئوتایپ روش دیگری در عکاسی بود که توسط شخصی به نام داگر که از همکاران نیپس بود در سال 1837 اختراع شد. در روش داگرئوتایپ، یک صفحه ی نقره ای را برای مدتی در معرض بخار قرار می دهند تا نسبت به نور حساسیت پیدا کند. سپس صفحه را داخل دوربین گذاشته و عدسی را برمی دارند تا حدود 15 الی 30 دقیقه نور به این صفحه بتابد. بعد از این مدت برای ظهور عکس، صفحه نقره ای را در محلول جیوه و با حرارت 65 درجه قرار می دادند تا ذرات نقره و جیوه به هم بچسبند و تصویر شکل بگیرید. بعد از شکل گیری تصویر، صفحه را در آب سرد قرار داده و در مرحله آخر، آن را در آب نمک می خواباندند تا تصویر نهایی ثبت شود.
از دیگر روش های ابداعی در عکاسی روش کالوتایپ بود که در سال 1835 توسط فیزیکدان و دانشمند انگلیسی به نام تالبوت ابداع شد و سال 1840 این ابداع را به جهانیان معرفی کرد. در این روش خبری از صفحات فلزی نبود و به جای آن ها از کاغذهای حساس به نیترات نقره استفاده می کردند. قبل از ابداع این روش، عکاسان قادر به تغییر سایز عکس های خود نبودند؛ اما این روش این امکان را برای عکاسان فراهم کرد تا بتوانند عکس های دائمی در اندازه های مختلف ثبت کنند. البته با اینکه این روش مورد استقبال خوبی قرار گرفت، اما سرانجام در سال 1860 به طور کامل منسوخ گشت و نگاتیو جایگزین آن شد.

جمع بندی

عکاسی تنها یک شغل یا حرفه برای کسب درآمد نیست؛ بلکه یک هنر است که بیانگر احساسات، عواطف و سلیقه شخصی افراد می باشد. عکاسی همانند هر هنر دیگری مثل نقاشی، معماری و… نیازمند ذوق، سلیقه و خلاقیت برای ثبت بهترین آثار و تصاویر است.
عکاسی در جهان با اختراع اولین دوربین آغاز شد و همچنان در حال گسترش و پیشرفت می باشد. این هنر خاص و پرطرفدار، فراز و نشیب های زیادی را طی کرده است و تاریخچه دور و درازی دارد که در این مقاله تنها به شرح مختصری از این تاریخچه پرداختیم.