تاریخچه عکاسی مینیمال
هنر عکاسی امروزه از پرطرفدارترین رشته های هنری در سراسر جهان به شمار می رود. این هنر که هر روزه به طرفداران آن افزوده می شود، خود به شاخه های مختلفی تقسیم می شود. هر کدام از این شاخه ها نیز تاریخچه عکاسی مختص به خود را دارند. یکی از شاخه ها و سبک های عکاسی که هر یک از عکاسان نظرات مختلفی راجع به آن دارند عکاسی مینیمال است.
مینیمال یک سبک هنری است که علاوه بر عکاسی در دیگر رشته های هنری نیز مثل معماری، نقاشی، مجسمه سازی، دکوراسیون و… مورد استفاده قرار می گیرد. در این سبک، هنرمندان از حداقل عوامل بصری و حذف موارد اضافی برای خلق یک اثر هنری استفاده می کنند.
عکاسانی که در ثبت تصاویر خود از این سبک استفاده می کنند نظرات متفاوتی دارند که همین موضوع باعث شده تا تعریف و درک این سبک در عکاسی کمی دشوارتر شود. بنابراین بهتر است قبل از پرداختن به تاریخچه ورود این سبک در عکاسی، ابتدا با خود واژه مینیمالیسم و مفهوم آن آشنا شویم و سپس به تعریف عکاسی مینیمال بپردازیم.
مینیمالیسم به چه معناست؟
واژه مینیمال به معنی ساده و حداقل است. مینیمالیسم یک سبک هنری به معنی ساده گرایی یا کمینه گرایی است که با گذشت زمان گسترش پیدا کرد و زیر شاخه های بیشتری به آن اضافه شد. بیشترین تمرکز سبک مینیمال بر روی حذف قسمت های اضافه و پرداختن به مسائل دقیق تر است.
به طور خلاصه مینیمالیسم را می توان حذف موارد اضافی از زندگی و نگهداری از اشیا یا پرداختن به مسائلی که معنا و ارزش زندگی در گرو آن ها می باشد تعریف کرد. مینیمالیسم یا ساده گرایی که با حذف بخش های اضافی به دنبال صرفه جویی در وقت و ایجاد فضا و فرصت بیشتر بود، برای اولین بار در دنیای هنر پدیدار شد و بعدها به حوزه های دیگر نیز راه یافت.
مطلب پیشنهادی: تاریخچه عکاسی در ایران
ریشه مینیمالیسم
ریشه اصلی مینیمالیسم مربوط به سنت گرایی و ذن ژاپنی ها می باشد. ذن از مکتب های بودایی است که ابتدا در کشور چین رواج پیدا کرد و به مرور به فرهنگ ژاپنی ها راه یافت. پیروان این مکتب معتقدند که: حقیقت مستقیما در چشمان انسان قرار دارد. ذهنیت ژاپنی ها نیز به این گونه است که آن چه می بینند، می پذیرند و به دنبال اثبات یا تحلیل آن ها نیستند.
ژاپنی ها بر همین اساس، زندگی را ساده می گیرند که همین موضوع نشان از نگرش مثبت آن ها به زندگی و محیط اطرافشان دارد. آن ها با پیروی از این سبک در خانه های خود وسایل اضافی نگهداری نمی کنند تا بدین گونه به طبیعت نزدیک تر باشند. یکی از دیگر از دلایل مهم ژاپنی ها برای پیروی از این مکتب، زلزله خیز بودن کشورشان است. این موضوع باعث شده تا همیشه فکر رها کردن وسایل اضافی را در ذهن خود داشته باشند و دلبسته آن ها نباشند.
تاریخچه هنر مینیمال
هنر مینیمال که نوعی از هنر اتنزاعی محسوب می شود در دهه 1960 در آمریکا گسترش یافت. در این دهه اولین آثار هنری تشکیل شده از این سبک شامل اشکال هندسی مثل مربع یا مستطیل بود. هنر مینیمال را می توان سبکی جدا در دنیای هنر دانست؛ زیرا نه تنها تقلیدی از دیگر سبک ها نبود بلکه نمایانگر تصویری از دنیای واقعی بود.
هدف اصلی هنرمند در استفاده از سبک مینیمال به تصویر کشیدن و خلق یک اثر واقعی است. سبک مینیمال تنها مختص به یک شاخه خاص هنری نمی باشد. هنرمندان بسیاری هستند که در آثار خود از این سبک پیروی می کنند. مینیمال نه تنها در عکاسی بلکه در حوزه های هنر تجسمی، نقاشی، سینما، ادبیات، موسیقی و حتی طراحی لباس نیز مورد استقبال بسیاری از هنرمندان قرار گرفته است. برخی از هنرمندان معروفی که در حوزه کاری خود از این سبک استفاده می کنند عبارتند از:
- سینما: روبر برسون، سهراب شهید ثالث و عباس کیارستمی
- ادبیات: ارنست همینگوری، ریوموند کارور، محمد زهری و صادق چوبک
- موسیقی: تری رایلی، فیلیپ گلاس و آرو پارت
مطلب پیشنهادی : تاریخچه عکاسی در جهان
عکاسی مینیمال چیست؟
یکی از رشته های هنری که در آن سبک مینیمال بسیار مورد استقبال قرار گرفته است، هنر عکاسی می باشد. در سبک عکاسی مینیمال عکاس سعی می کند تا با یک کادربندی ساده و ترکیبی از عناصر، یک اثر خارق العاده خلق کند.
در عکاسی مینیمال تمام جزئیات از تصویر حذف می شوند و از یک تا نهایت دو سوژه استفاده می شود. در این سبک از عکاسی، برعکس عکاسی پرتره هدف انتقال احساسات شخصی سوژه نیست؛ بلکه هدف خلق آثار خارق العاده و متفاوت به صورت ساده و قابل فهم است. در واقع در این سبک، هرچه اثر ساده تر باشد، قابل فهم تر خواهد بود.
در عکس های مینیمال، عکاسان سعی می کنند تا با حذف کردن المان های اضافی و ایجاد فضای منفی بیشتر اثر متفاوت تری خلق کنند. در واقع در این عکس ها خبری از انواع رنگ ها، اطلاعات خاص یا اشیا نیست بلکه تمرکز بر روی خود سوژه یا یک موضوع خاص است تا مخاطب به راحتی آن را ببیند.
سبک مینیمال با اینکه در عکاسی چندان شناخته شده نیست اما از سبک های خاص در عکاسی محسوب می شود. این سبک به این دلیل که در عین سادگی نگاهی متفاوت و تازه به مخاطب می دهد به سبکی خاص در عکاسی تبدیل شده است. در عکاسی مینیمال باید چند نکته را مد نظر قرار داد:
- ساده بودن تصویر
- تکرار و سریالی بودن عناصر تصویر
- استفاده از اشکال هندسی مختلف
- کاهش جزئیات تصویر
- دوری از هر گونه احساسات و موضوعات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و…
- اشاره مستقیم به مفهوم تصویر
ویژگی های عکس مینیمال
شاید ساده بودن عکس های مینیمال این تصور را در ذهن مخاطب ایجاد کند که این عکس ها زیبایی چندانی ندارند و تنها یک عکس با زمینه ساده محسوب می شوند؛ در صورتی که اینطور نیست. این عکس ها نیز همانند هر عکس دیگری ویژگی های خاص خود را دارند که یکی از این ویژگی ها جلب توجه شدید بیننده است. برای تاکید روی یک قسمت از عکس یا سوژه می توان از روش های مختلفی مثل کاهش عمق میدان و… استفاده کرد، اما هیچ کدام از روش ها مانند حذف کادر یا دیگر جزئیاتی که دید بیننده را از هدف اصلی پرت می کند جوابگو نیست.
از دیگر ویژگی های عکس های مینیمال می توان به اهمیت آن ها در تجارت اشاره کرد. در واقع عکس های مینیمال به دلیل اینکه فضای مناسبی برای اضافه کردن متون تبلیغاتی دارند افراد زیادی خریدار این عکس ها می باشند. بنابراین می توان گفت این عکس ها از نظر تجاری بسیار سودآور هستند و عکاسان می توانند درآمد خوبی از این راه داشته باشند.
سومین ویژگی عکس های مینیمال چالش برانگیزبودن آن ها می باشد. خیلی از افراد فکر می کنند ساده بودن عکس های مینیمالی و نپرداختن به جزئیات باعث می شود که هر شخصی به راحتی بتواند یک عکس مینیمال ثبت کند؛ در صورتی که ثبت یک عکس مینیمالی به خصوص برای فروش به این راحتی هم نیست. برای ثبت یک عکس مینیمالی فوق العاده باید ابتدا یک نقشه درست طراحی کرد. سپس زمان بندی و محل قرارگیری صحیح نسبت به سوژه از اصلی ترین موارد هنگام عکاسی است. رعایت و دقت این نکات حتی برای عکاسان حرفه ای هم چالش برانگیز است.
جمع بندی
سبک مینیمال یکی از سبک های مورد استفاده در عکاسی و دیگر حوزه های هنری مثل موسیقی، نقاشی، معماری و… است که طرفداران خاص خود را دارد. این سبک به دلیل ساده بودن و حذف جزئیات از سبک های خیلی خاص به شمار می رود. برای فراگیری این سبک در حوزه عکاسی، نیازی به کلاس های پیشرفته نیست و تنها با دانش و رعایت برخی موارد ساده می توان یک عکس مینیمال فوق العاده ثبت کرد.