شاتر های دوربین

عکاسی هنری است که شروع آن مستلزم وجود یک دوربین می باشد. بعد از تهیه دوربین نوبت به آشنایی با قطعات و اجزای دوربین می رسد. در دوربین های دیجیتالی امروزی، قطعات و اجزای زیادی به کار رفته است که اکثر افراد با نحوه تنظیمات و عملکرد آن ها آشنایی ندارند. آگاهی در مورد اصول عکاسی و شناخت قطعات اصلی دوربین عکاسی از مهم ترین اقدامات برای ثبت یک اثر می باشد.
بسیاری از افراد فکر می کنند که یادگیری این مسائل تئوری نوعی وقت تلف کردن است و برای عکاسی و ثبت یک تصویر ایده آل تنها باید از شیوه های عملی و تجربی استفاده کرد. چنین تصوری شاید در گذشته با وجود ساده بودن دوربین های عکاسی صحیح بود؛ اما امروزه با توجه به پیشرفت دوربین های عکاسی و تجهیزات مختلف به کار رفته در این دستگاه ها، اگر با نحوه تنظیمات و عملکرد این قطعات آشنا نباشید در آینده با مشکل مواجه خواهید شد.
دوربین های عکاسی امروزی از قطعات و اجزای مختلفی تشکیل شده اند که یکی از مهم ترین این قطعات شاتر می باشد. شاترهای دوربین عکاسی به انواع مختلفی تقسیم می شوند که وظیفه مشخصی را بر عهده دارند. در این مقاله ابتدا به شرح مختصری از شاتر خواهیم پرداخت و سپس انواع شاترها را معرفی خواهیم کرد.

شاتر چیست؟

شاتر، پرده ای است که روبروی حسگر دوربین تعبیه شده است و زمانی باز می شود که دوربین شروع به کار کند. در لحظه شروع عکاسی، شاتر باز شده و نور را به سنسور منتقل می کند. بعد از اینکه سنسور میزان نور لازم برای ثبت تصویر رادریافت کرد شاتر بسته شده و عبور نور متوقف می شود. در واقع شاتر این امکان را به عکاس می دهد که بتواند با کنترل مدت زمان باز بودن دیافراگم، میزان ورودی نور را در مکان های مختلف برای ثبت تصاویر دلخواه کنترل کند.
تنظیمات شاتر بیشتر به مسائل فنی و وجود چنین قابلیتی در دوربین بستگی دارد. البته در دوربین های امروزی تنظیم شاتر با استفاده از حالت اتوماتیک امکان پذیر است. در این دوربین ها باز بودن دیافراگم با حرف f نمایش داده می شود. در کنار حرف f عددی نمایش داده می شود که هرچه این عدد بزرگتر باشد به معنی بسته بودن شاتر و هرچه کوچکتر باشد به معنی باز بودن شاتر است.
شاتر بسته، در محیط هایی که نور زیادی دارند برای کاهش میزان نور ورودی به سنسور مناسب است. شاتر باز نیز هنگام عکاسی از یک سوژه در فاصله معین و محو کردن فضای پشتی آن مورد استفاده قرار می گیرد. البته به این نکته نیز دقت داشته باشید که نحوه تنظیمات شاتر و دیافراگم و به کار گیری آن ها خود مبحثی جداگانه و تخصصی دارد.

مطلب پیشنهادی: اجزای متحرک دوربین عکاسی

سرعت شاتر چیست؟

به مدت زمان باز و بسته شدن شاتر سرعت شاتر گفته می شود که در کنترل حرکت و جابجایی سوژه نقش دارد. با باز شدن شاتر، نور از آن عبور کرده و به سنسور منتقل می شود تا عملیات ثبت تصویر انجام شود. هر اندازه شاتر مدت زمان بیشتری باز باشد، میزان نور وارد شده به سنسور افزایش پیدا می کند. به زبان ساده سرعت شاتر را می توان به مدت زمان لازم برای ثبت یک تصویر در دوربین عکاسی تعریف کرد.
در شرایط مختلف می توان از سرعت شاتر بالا یا پایین برای ثبت تصاویر بهتر و خلاقانه تر استفاده کرد. برای مثال می توان هنگام عکاسی از یک سوژه در حال حرکت از سرعت شاتر پایین برای محو شدن در حرکت استفاده کرد.

انواع شاترهای دوربین عکاسی

تا به اینجای مطالب متوجه شدید که شاتر و سرعت شاتر چیست، در کجا قرار دارد و چه وظیفه ای دارد. حال نوبت به آن رسیده است که با انواع شاترها و مزیت هر کدام از آن ها آشنا شوید. در حالت کلی شاترها به دو صورت مکانیکی و الکترونیکی عمل می کنند و به انواع مختلفی تقسیم می شوند.

شاتر مرکزی

شاتر مرکزی که به شاتر تیغه ای نیز معروف است متشکل از تیغه های فلزی می باشد و همانند دیافراگم از مرکز به خارج باز می شود. عملکرد شاتر مرکزی یا تیغه ای به این گونه است که به صورت یکباره با قرار گرفتن در معرض نور، تصویر را ثبت می کند. این نوع شاتر بیشتر در دوربین های متوسط و بزرگ استفاده می شود. البته امروزه استفاده از این شاتر رواج چندانی ندارد و در دوربین های حرفه ای نیز از آن استفاده نمی کنند.

شاتر کانونی

نوع دیگری از شاتر دوربین، شاتر کانونی یا پرده ای است که در سطح کانونی عدسی قرار دارد. سطح کانونی عدسی نزدیک ترین فاصله به سنسور است. بنابراین می توان گفت که این شاتر متشکل از دو سطح اصلی است که بر اساس فاصله ای که عکاس تعیین می کند حرکت می کنند. در حین حرکت، بین دو سطوح شکاف ایجاد می شود و با بازتاب نور به سنسور تصویر ثبت می شود. یکی از تفاوت های اصلی شاتر کانونی و مرکزی در نوع انتقال و عبور نور می باشد. در شاتر مرکزی یا تیغه ای نور به یکباره به سطح حساس بازتاب یا هدایت می شود، اما در شاتر کانونی این عمل به صورت آهسته انجام می شود.

شاتر در دوربین های بدون آینه

نوعی از دوربین های عکاسی وجود دارند که بدون آینه هستند و دارای پرده ای کرکره ای می باشند که با بالا و پایین رفتن پرده عمل عکاسی انجام می شود. عملکرد شاتر در این دوربین ها در خیلی موارد مشابه با دوربین های SLR است. در این دوربین ها سنسور به طور کامل در پشت لنز تعبیه شده است. در هنگام عکاسی با این دوربین ها با زدن دکمه شاتر و حرکت پرده از بالا به پایین سنسور مسدود می شود و با پایین رفتن پرده عمل نوردهی انجام می شود. بعد از اینکه نوردهی انجام شد، پرده دیگری از قسمت بالای قاب به پایین می آید تا سنسور را پوشش دهد.

مطلب پیشنهادی: دیافراگم دوربین چیست؟

شاتر الکترونیکی

شاتر الکترونیکی جدیدترین نوع شاتر است که در بیشتر دوربین های امروزی و دوربین های کامپکت از آن استفاده می شود. با توجه به رشد سریع تکنولوژی و تغییرات به وجود آمده در دوربین های عکاسی از جمله تغییر در سایز و سرعت، نوع شاتر به کار رفته در آن ها نیز تغییر کرده است. امروزه بیشتر تولیدکنندگان از شاترهای الکترونیکی در دوربین های خود استفاده می کنند. در این دوربین ها، سنسور به صورت هوشمند تصویر را دریافت و به نمایشگر منتقل می کند و قبل از عکاسی هیچ نور یا تصویری را ثبت نمی کند.

جمع بندی

در این مقاله یکی از انواع قطعات به کار رفته در دوربین های عکاسی را معرفی کردیم و به بررسی انواع مختلف آن پرداختیم. لازم به ذکر است به این نکته اشاره کنیم که این شاترها از نظر کیفی تفاوتی با یکدیگر ندارند و از کیفیت یکسان و قابل قبولی برخوردارند؛ تنها در برخی موارد با یکدیگر متفاوت می باشند. از نظر سرعت، شاترهای الکترونیکی سرعت بیشتری نسبت به بقیه شاترها دارند. یکی دیگر از تفاوت های این شاترها نرخ فرم ریت آن ها می باشد که شاترهای الکترونیکی نرخ ماکسیمم بیشتری نسبت به دیگر رقبا دارند.
نوع شاتر برای استفاده از دیگر تجهیزات نوری نیز اهمیت دارد. برای مثال در دوربین هایی که از شاتر الکترونیکی استفاده می کنند قادر نخواهید بود از فلاش برای نورپردازی بیشتر بهره ببرید. در حالت کلی تمامی این شاترها از نظر کیفی در سطح قابل قبولی قرار دارند و انتخاب نوع شاتر به کار رفته در دوربین های عکاسی به نوع حرفه و سلیقه شخصی فرد بستگی دارد.