چرا عکاسان سراسر جهان، برای خرید سه‌پایه‌ هزینه می‌کنند تا کیفیت تصویر در شرایط مختلف را بهبود بخشند؟
ساده‌ترین دلیل برای استفاده از سه‌پایه در عکاسی، رفع لرزش‌های ناخواسته دوربین و بهبود وضوح تصویر است؛ اما عوامل دیگری نیز وجود دارند که خرید سه‌پایه را توجیح می‌کنند.
بعد از دوربین و لنز، سه‌پایه مهم‌ترین دوست یک عکاس برای ثبت تصویر است و تاثیری شگفت‌انگیز بر روند کار او می‌گذارد. این تجهیز مثل دیگر وسایل عکاسی، انواع مختلف با قیمت‌های متفاوت دارد؛ ضمن اینکه در اندازه‌های متنوع ساخته می‌شود.
از نگاه یک عکاس آماتور، با افزایش ایزو و سرعت شاتر، نیاز به استفاده از سه‌پایه رفع می‌شود و خصوصا هنگام برداشت تصویر از یک منظره با لنز واید، حمل سه‌پایه می‌تواند دست و پاگیر و آزاردهنده باشد. البته برای عکاسان مستند، گردشگران جوان و بسیاری از فعالان ژانرهای عکاسی خبری یا طبیعی، استفاده از سه‌پایه منجر به ایجاد مشکلاتی می‌شود؛ اما در مجموع پنج دلیل برای خرید سه پایه وجود دارد که فواید آنرا توضیح می‌دهد.

۱- بهبود تصویر در محیط کم‌نور

سه پارامتر مهم در تنظیمات دوربین عکاسی، سرعت شاتر، گشودگی دیافراگم و ایزو هستند. طبیعتا، با تغییر هرکدام از این‌ها، مثل کاهش سرعت، عدد یافراگرام و افزایش ایزو، می‌توان نور بیشتری به دوربین و حسگر رساند؛ اما در نهایت محدودیت‌هایی وجود دارند که باعث نیاز به سه‌پایه می‌شوند. مثلا افزایش ایزو، حتی در دوربین‌های گران‌قیمت هم، بر وضوح تصویر تاثیر منفی می‌گذارد و هنگامی که دوربین روی سه پایه با ایزو ۱۰۰ قرار گیرد، خروجی بهتری فراهم می‌شود. مسلما کاهش سرعت شاتر، هنگامی که دوربین روی دست گرفته شده باشد، نتیجه‌ای ناامیدکننده خواهد داشت؛ چراکه لرزش‌های جزئی در اندام انسان، غیرارادی هستند و کیفیت تصویر را تتحت تاثیر قرار می‌دهند.

چند هفته قبل، درباره سبک عکاسی لانگ اکسپوژر (نوردهی طولانی‌مدت) صحبت کردیم. در این حالت، عکاس از سرعت شاترهای بسیار آهسته (مثل یک ثانیه یا حتی بیش از ۳۰ ثاینه) استفاده می‌کند. طبیعتا در چنین شرایطی، ثبت تصویر مطلوب بدون سه پایه یا تکیه گاه مناسب دوربین، غیرممکن خواهد بود.

۲- بهبود عکاسی با لنزهای تله (زوم بالا)

پیش‌تر گفتیم که برای عکاسی در نور کم یا هر زمان دیگری که سرعت شاتر پایین (طولانی‌تر از ۱/۵۰ ثانیه) لازم باشد، استفاده از سه‌پایه اجتناب‌ناپذیر است. یکی دیگر از عوامل تاثیرگزار بر کیفیت تصویرف هنگامی عکاسی با دوربین روی دست، عدد فاصله کانونی (فوکال) است.

براساس یک قاعده کلی و تجربی، وقتی عکاسی روی دست (بدون سه‌پایه) انجام می‌دهیم، سرعت شاتر بر حسب صدم ثانیه، باید بیش از عدد فاصله کانونی لنز (فوکال) باشد تا لرزش‌های عادی دست، در تصویر احساس نشوند. مثلا، اگر لنز ۵۰ میلی‌متر دارید و سه‌پایه در دسترس شما نیست، سرعت شاتر بالاتر از ۱/۵۰ ثانیه (۱/۱۰۰ و ۱/۲۰۰) می‌تواند مناسب باشد. همین‌طور، زمانی که با لنز تله و فاصله کانونی ۲۰۰ میلی‌متر عکاسی می‌کنید، سرعت شاتر بالاتر ۱/۲۰۰ ثانیه لازم دارید. با این اوصاف، در شرایطی که لنز دارای فوکال بالا و سرعت شاتر پایین باشد، مجبور به استفاده از سه‌پایه یا هروسیله دیگر برای ثابت نگه‌داشتن دوربین هستیم.

۳- بهبود تصویر و دقت فوکس در عکاسی ماکرو

برداشت تصویر از سوژه‌های بسیار کوچک، مشابه عکاسی از فاصله دور با لنزهای تله، نیازمند سه‌پایه است تا کوچک‌ترین لرزش‌های دوربین، بی‌اثر شوند.

علاوه‌بر عکاسی ماکر به صورت تک‌عکس (تک شات)، تکنیکی بسیار مشهور به‌نام فوکس استکینگ نیز وجود دارد که به‌واسطه آن، عکاس اقدام به برداشت تصاویر پرتعداد از یک سوژه با اعمال فوکس (وضوح‌یابی) روی نقاط مختلف آن می‌کند. اجرای این ترفند، نیازمند سه‌پایه است تا بعد از ثبت تصاویر در شرایط استاندارد، بتوان آنها را به کمک نرم‌افزارهای جانبی مثل فوتوشاپ، مونتاژ کرد.

۴- افزایش تسلط عکاس بر سوژه

فرض کنید در محیط خارج استودیو، مثل طبیعت و حیات وحش، علاقه‌مند عکاسی از یک سوژه پرتحرک با لنز تله هستید. چنانچه تجربه عکاسی با لنزهای تله (دارای فاصله کانونی بیش از ۱۰۰ میلی‌متر) را داشته باشید، به‌خوبی می‌دانید که لرزش یا تغییر زاویه دوربین به میزان بسیار کم، تاثیری بسیار شدید روی جابه‌جایی سوژه در کادر تصویر خواهد داشت و آنرا از دید، خارج خواهد کرد. در این شرایط، سه‌پایه به عکاس کمک می‌کند تا سوژه را با دقت بیشتر و فارغ از لرزش‌های ناخواسته، دنبال کند.

۵- افزایش تمرکز عکاس، تسلط روی دوربین و ایجاد آزادی عمل

مسلما نصب دوربین روی سه‌پایه و حمل آن، طاقت‌فرسا و زمان‌بر است. خصوصا وقتی‌که احتمال از دست دادن سوژه و موقعیت مناسب عکاسی وجود داشته باشد؛ خارج کردن دوربین از کیف و اتصال آن به سه‌پایه، می‌تواند نتایج ناخوشایندی به بار آورد.
در سمت دیگر ماجرا، سه‌پایه منجر به افزایش تمرکز عکاس و رفع استرس او، بابت زمین‌ خوردن دوربین یا دیگر حوادث ناخواسته می‌شود. هنگامی که دوربین روی سه‌پایه نصب شده باشد، دست‌های عکاس آزادی عمل دارند تا ضمن تغییر تنظیمات، سوژه را پیدا کنند و عملیات مختلف را به اتمام برسانند. نتیجه این عوامل، منجر به بهبود کیفیت تصویر خواهد شد.

​

فرض کنید در استودیو برای عکاسی تبلیغاتی با نورپردازی خاص، تلاش می‌کنید. در این حالت، چنانچه دوربین وضعیت ثابت و مشخصی نداشته باشد، اعمال تغییر روی چیدمان سوژه‌ها و تنظیمات نور فلاش‌ها، با حفظ شرایط استاندارد انجام نخواهد شد. به همین دلیل، خرید سه‌پایه برای عکاسان استودیو، خصوصا علاقه‌مندان عکاسی صنعتی و تبلیغاتی، لازم است.